Racjonalne odżywianie

Pojęcie racjonalnego żywienia najczęściej rozumiemy jako odżywianie będące realizacją zaleceń wynikających z aktualnej wiedzy o pożywieniu, potrzebach organizmu oraz roli jedzenia w profilaktyce i leczeniu chorób.

Proste? Jak nie pogubić się w gąszczu porad i nowinek w temacie?

Co wiemy o jedzeniu?

Podstawowe składniki odżywcze to: białka, węglowodany, tłuszcze, woda, składniki mineralne i witaminy. Wszystko to jest potrzebne do regeneracji tkanek, aktywności fizycznej i umysłowej, po prostu do życia, a w przypadku  dzieci i młodzieży także do wzrostu, rozwoju.

Pokarm powinien dostarczać organizmowi odpowiednią ilość energii oraz składników odżywczych. W żywności występują w różnych ilościach substancje prozdrowotne, a także niepożądane substancje antyodżywcze i toksyczne. Zdrowe odżywianie to uważne poszukiwanie kompromisów.

Elementy racjonalnego żywienia to m.in.

• odpowiedni dobór produktów
• urozmaicenie jadłospisów
• regularne jadanie posiłków
• spożywanie odpowiedniej ilości płynów
• właściwa ilość i jakość pokarmów
• reagowanie na sygnały głodu i sytości

Dobrze, jeśli spożywane pokarmy zaspokajają potrzeby pozażywieniowe, wszak jedzenie to przyjemność dla zmysłów, chwila na bycie z innymi, a posiłek bywa okazją do wyrażania uczuć.

Zdrowe żywienie to także sposób jedzenia: czas, miejsce spożywania posiłków,  ale przede wszystkim przyzwyczajenia, nawyki żywieniowe, czyli inaczej JAK, GDZIE, KIEDY i DLACZEGO jemy.

Co mówi nam nasze ciało?

Czegokolwiek dowiesz się od specjalistów, wyczytasz w książce, czy internetach, wiedz jedno – jesteś najlepszym ekspertem od swojego ciała. Nikt, tak jak Ty go nie zna. Samopoczucie, kondycja fizyczna, psychiczna, reakcje na zmieniające się okoliczności, środowisko – to wszystko wiele mówi nam o zdrowiu i naszym odżywianiu. Oczywiście warto także profilaktycznie robić badania, porównywać parametry.

Jeśli nierzadko odczuwasz dyskomfort, zmęczenie, rozdrażnienie, ból – zacznij od uważnej obserwacji siebie.

Zwróć uwagę na styl życia, sposób odżywiania. Być może kilka drobnych zmian spowoduje odczucie dużej poprawy.

Poniżej pytania, które mogą pomóc w refleksji nad sposobem odżywiania

Co jesz?

Czy zawsze jesz śniadanie?

Czy pijesz wodę?

Czy jesz codziennie świeże warzywa?

Czy zastanawiasz się nad składem wkładanych do sklepowego koszyka produktów?

Czy słodycze spożywasz okazjonalnie?

Czy unikasz słodkich napojów, nadmiaru alkoholu?

Jak jesz?

Czy uważasz, że odżywiasz się różnorodnie?

Czy jesz na siedząco (pomiń sytuacje typu imprezy na stojąco)?

Czy jesz w mniej więcej jednakowych odstępach czasu?

Kiedy jesz?

Czy zjadasz pierwszy posiłek przed wyjściem z domu?

Czy robisz przerwę w pracy, kiedy zbliża się pora jedzenia?

Czy zdanie opisuje Ciebie: „ Nie zdarza mi się najadać tuż przed snem” (pomijam szczególne przypadki, jak cukrzyca)?

Gdzie jesz?

Czy jesz chociaż raz dziennie z rodziną przy stole?

Czy stwierdzenie opisuje Ciebie: „Zwykle nie jem przed telewizorem, komputerem, gazetą”?   

(Wiem, że dla każdego słowa różnorodnie, okazjonalnie, unikanie, czy nadmiar znaczą co innego. Bądź jednak szczery ze sobą, spróbuj wykazać się obiektywizmem i zdrowym rozsądkiem :). W razie wątpliwości, poproś kogoś o pomoc.)

Jeśli chociaż raz udzieliłeś odpowiedzi NIE – możesz mieć powód do wprowadzenia zmian w zwyczajach żywieniowych. Rozważ jeszcze raz wszystkie kwestie i zweryfikuj, czy mogą one mieć wpływ na Twoje samopoczucie.

Warto pamiętać, że dla dobrej formy, poza odpowiednim jedzeniem dołożyć należy odpowiednią dawkę snu, aktywności fizycznej i relaksu.

Nie istnieje odpowiednia dieta dla wszystkich. Co jednemu poprawi samopoczucie, innej osobie może zaszkodzić. Dobrze sprawdzać jak ciało reaguje na pokarmy, co nam służy, a co przeciwnie.

Nie musisz jeść 5 razy dziennie, jeśli Ci to nie odpowiada. Nie eliminuj glutenu, bo słyszałeś, że tak lepiej. Postaw na regularność i uważność, a organizm sam podpowie, co dla niego najlepsze.

Żaden szablon, modna dieta, czy schemat nie są uniwersalne.

Racjonalne odżywianie to model żywienia odpowiedni dla danej osoby.

zdjęcie: pixabay.com